- - - - - - - - - - - - - - - - - - -
av Jesper Høj Weidick / Helle Testing Team / @WeidickOutside
- - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Som friluftsentusiast, leiar for ein friluftsbutikk og instruktør i villmarksliv, er ein kniv eit uvurderleg verktøy i kvardagen min. Eg liker å ha ein mindre lommekniv som Helle Nipa som EDC (Everyday Carry), eventuelt ein SAK (Swiss Army Knife).
Lommekniven er truleg den mest brukte kniven min, sidan den alltid er med meg – til å skjere øskjer, spikke, smøre smør på toast, osv. Dette gjer den også til kniven som krev mest vedikehald.
Helle sine slipesteinar
Helle sine slipesteinar kjem i to størrelsar: Liten (115 x 30 x 15 mm) og Stor (200 x 50 x 25 mm). Begge blir levert med praktiske, handlaga lærhylster for sikker oppbevaring
De dobbeltsidige steinane har ein 320/500-korning på den lille, og 320/1000-korning på den store. Dette gjer det mogleg å utføre både grove og fine oppgåver med begge steinane. Jo finare korning, jo finare finish – og dermed skarpare kniv.
Slipeteknikk 101
Å halde eggen på kniven din skarp er viktig – ein skarp kniv er ein trygg kniv.
For mitt generelle vedlikehald liker eg å bruke: Ein liten slipestein, ein stropp og poleringsmiddel, ein tusj, matsikker olje/voks og ein klut.
Eg meiner at ein rask stropping med korte mellomrom held kniven skarp mykje lenger. Du kan til og med bruke lærhylsteret fra Helle-steinen din som stropp, men meir om det seinare.
Eg bruker slipesteinen når kniven anten er sløv, har hakk, eller eggen har fått bølger.
Når du bruker slipesteinen for første gang, kan du velje mellom å bruke vatn eller olje. Sidan vatn er ein mer tilgjengeleg ressurs, er det dette eg har vald. Det er også verdt å merke seg at når du først har brukt olje på steinen, kan du aldri gå tilbake til å bruke vatn.
Prosessen
Om du bruker vatn, legg steinen i eit kar i minst fem minutt, eller til det sluttar å boble. Ein rask dypp eller litt spytt vil ikkje vere nok. Å slipe ein kniv på ein tørr stein et opp steinen i ein rasande fart og gjev deg eit suboptimalt resultat.
Mens eg ventar på at steinen skal bli heilt metta med vatn, bruker eg tusj til å markere kanten som vist på bildet. Eg gjer dette for å sikre at eg sliper eggen i riktig vinkel, med tilstrekkeleg trykk, og for å vere sikker på at eg har slipt heile bladet.
No kan slipinga begynne. Eg liker å jobbe med steinen på eit bord, eller ei anna flat, sikker overflate.
Vurderingar rundt val av korning
Jo lågare tal, jo grovare stein og jo meir materiale vil du fjerne raskare. Og omvendt: Jo høgare tal, jo finare stein.
Om kniven berre er litt sløv, bør du velje den finare sida for berre å reetablere eggen. Om bladet ditt treng ein full sliping, om det er hakk eller bølger i det, begynner du med den grovaste sida.
Plasser bladet på steinen og legg eggen flatt på slipesteinen. Skyv forsiktig ned med meining og arbeid i heile lengda av bladet med kvart drag. Om du pressar, drar eller begge deler er eit spørsmål om kva ein trur på. Det viktigaste er å halde eggen i vater. Jobb vidare på den eine sida til du kan kjenne at det blir danna ein burr på motsatt side.
Husk å halde steinen metta med væske heile tida, og sjekk tusjlinja undervegs for å sikre at heile eggen er skjerpa.
Straks det har danna seg ein burr i full lengde på den eine sida, snu bladet og gjenta prosessen på motsatt side. Når du har fått til ein burr på begge sider, har du etablert ein egg.
Om du begynner på den grovaste sida av steinen, gjentar du heile prosessen på den finare sida for å oppnå best resultat.
Stropping
Når du sliper med stein, vil du alltid få små bølger og anna småpirk langs skjerekanten på kniven. Det er her stropping kjem inn i bildet.
Stropping med ein fin poleringsblanding (som Tormek eller Autosol), gjer jobben den skal gjere - den fjernar småbølger og liknande ved å polere eggen. Du får den barberingsbladskarpe, speglpolerte finishen som garantert splittar hår.
Det viktigaste å huske på når du stroppar er å aldri skyve eller trekke kniven i eggretningen – dette vil føre til at kniven grev seg inn i læret og skjer det.
Plasser bladet på stroppen og legg eggen flatt på læret. Skyv forsiktig ned med meining og arbeid i heile lengda av bladet med kvart drag. Eg liker å byte side kvar gang, og etter 5-10 drag på kvar side skal bladet ditt være skarpt som eit barberblad
Helle-futteralet kan brukast som stropp om ein tar litt smøring på innsida av lokket og plasserer det på ein flat, fast overflate.
Rett nok fungerer denne stroppen berre med med kortare kniver, som Helle Nipa. Men det er ein hendig måte å gjere Helle sin slipestein enno meir allsidig som eit vedlikehaldsett.
Generelt vedlikehald
Når jobben er gjort, tørkar og reinsar eg bladet. Eg masserer litt matsikker voks inn i skaftet og seier meg nøgd med dagen. For å kunne vokse heile skaftet, må du fjerne klipsen med ein torx-bit, størrelse 6.
Takk for at du tok deg tid til å lese. Beste ønsker frå meg og alle på Helle.
Les meir om slipesteinen i nettbutikken
 |
Jesper Weidick - @WeidickOutside - er ein lidenskapeleg frilufts- og villmarksinstruktør frå Danmark. Han elsker å dele kunnskap og inspirere andre menneske. Knivar og treskjering har vore hans lidenskap sidan barndommen, og den dag i dag skaper han framleis kunst av tre. |
